Henriëtte Steneker

‘Persoonlijke aanpak is kenmerkend’

“Onze outreachende aanpak slaat aan. We zetten er sterk op in de jongeren te bereiken. En dat is ook mogelijk omdat we als team zo gegroeid zijn in relatief korte tijd. Daardoor kunnen we nu echt het verschil maken. We sluiten niet alleen aan bij de scholen, maar ook bij sociale wijkteams en bij alle Peelgemeenten.”

Henriëtte Steneker is enthousiast over de werkwijze van het RMC-team Loopbaanbegeleiding in Helmond-De Peel, onderdeel van het team Jeugd van de gemeente Helmond. Daarin wordt nauw samengewerkt met de collega’s van Leerplicht.

“Wij werken vooral voor de categorie jongeren van 18 tot 23 jaar en voor een relatieve nieuwe doelgroep ‘Jongeren in kwetsbare positie’ vanaf 16 jaar. En daarmee bestrijken we een breed gebied van jongeren die de ondersteuning nodig hebben. In de eerste plaats is er natuurlijk de preventieve aanpak. We sluiten aan bij verzuimgesprekken, omdat verzuim een belangrijke indicator is voor schoolverlating. Waar nodig nemen we ook deel aan gesprekken op scholen over zorgtrajecten voor leerlingen. Daarnaast zijn we zoveel mogelijk bij exitgesprekken als iemand de school verlaat zonder startkwalificatie. Dan kunnen we naadloos het gesprek opstarten over de vraag: wat dan wel?”

Indien iemand in de leeftijdscategorie tussen 18 en 23 jaar geen startkwalificatie heeft, wordt de outreachende aanpak opgestart. ”Jongeren en soms hun ouders worden dan benaderd met een eerste uitnodigingsbrief. Komt er geen reactie, dan gaan we op huisbezoek. Over ’t algemeen zijn de reacties wel positief, ook van de ouders, zeker als ze wel betrokken zijn, maar hun kinderen niet in beweging krijgen. Ook de jongeren zelf zijn vaak positief. Het is wel vaak: de aanhouder wint.”

MotivatieKompas

In het werk ligt het accent sterk op loopbaanbegeleiding. “We gaan naast de jongeren staan en kijken wat er nodig is om ze te ondersteunen naar een andere opleiding of naar werk. We kijken welke samenwerkingspartners we kunnen inschakelen voor het vinden van werk of op het oplossen van de problemen. Als we zelf de loopbaanbegeleiding verzorgen, hebben we verschillende instrumenten, zowel individueel als groepsgewijs. Het MotivatieKompas-traject is één van de mogelijkheden die we aanbieden.”

In zo’n MotivatieKompas-traject ontdekken jongeren individueel of in kleinere groepjes hun talenten en drijfveren. Op die manier leren zij zelf woorden te geven aan hun intrinsieke motivatie en daaraan een actieplan te koppelen. “Het is belangrijk dat er een interne drive bij de jongeren is om hun eigen weg te vinden. Twee leden van ons team zijn geschoold in het begeleiden van dit traject”, vertelt Henriëtte. Per 1 januari 2022 heeft het team ook de beschikking over het instrument Educatiemeter. “Daarmee kunnen we bepalen of een leerling eraan toe is om aan een volgende keuze te werken of dat er eerst onderliggende problematiek aangepakt moet worden.”

Schakelpunt

De beroepskeuzetrajecten doet het Helmondse team grotendeels zelf voor de jongeren die al voortijdig schoolverlater zijn. “Zit iemand nog op school en is er behoefte aan ondersteuning bij oriëntatie en opleidingskeuze, dan doet de school dat in principe zelf. Als het toch beter is iemand naar werk te brengen, dan helpen we hem of haar op weg met gesprekken, een informatiepakket en tips. Maar verder zijn we echt een schakelpunt en zoeken we vooral uit wie de jongere verder kan helpen. Bij complexe problematieken brengen we partijen bij elkaar. We gaan dus niet zelf hulp verlenen of actief naar werk zoeken.”

Als duidelijk is dat het zoeken van werk de beste keuze is, dan brengt het RMC-team Loopbaangeleiding de jongeren vaak in contact met Senzer. “Er is hier een combinatie van Senzer en Tempo Team waar ze in principe aan werk geholpen kunnen worden. Als ze teveel beperkingen hebben, dan kunnen ze via Senzer een uitkering aanvragen en ondersteund worden om naar werk toe te groeien, vaak is dat dan in een beschermde situatie. Dat is voor jongeren een hele klus, maar wij helpen dan bij de eerste opstart om ze wegwijs te maken. We hebben verder contacten met bureaus die kunnen begeleiden bij bijvoorbeeld leerwerktrajecten, maar ook met het Leerwerkloket natuurlijk. Soms hoor je via-via wel eens over vacatures bij bedrijven. Je gebruikt je netwerk om iemand verder te helpen. We werken samen met het team ‘Van school naar werk’ binnen Senzer. Dat is speciaal voor leerlingen van de vso-proscholen die niet kunnen doorstromen naar een vervolgopleiding, maar naar arbeid. Dan gaat Senzer ze dat laatste schooljaar begeleiden. Ze stromen dan vaak uit naar werk binnen Senzer of naar een werkplek buiten Senzer met extra begeleiding en soms ook loonkostensubsidies.”

Tevreden 

Henriëtte Steneker is in grote lijnen tevreden over de voortgang van het team. “We hebben onlangs met het team de routekaart Methodisch Handelen voor RMC’s doorgenomen en dan zie je toch wel dat we goed op weg zijn en al heel veel doen. Dankzij het Jongerenvolgsysteem kunnen we goed monitoren en de lijnen in onze regio zijn kort. Met de doelgroep ‘jongeren in een kwetsbare positie’ zitten we nog in de startfase. Het praktisch vormgeven aan de Intergrip-JIKP-module is een hele klus. Dat is volop in ontwikkeling. De volgende stap is dat ook jongeren van de Entreeopleidingen en de niveau 2-opleidingen in beeld worden gebracht in deze module.”

Een andere duidelijke doelstelling is de activiteiten voor de statushouders verder uit te breiden en te ontwikkelen. “Eén collega is daar al intensief mee bezig en in het nieuwe schooljaar komt er nog een collega bij die daarin ook gaat participeren. Die doelgroep vraagt echt veel aandacht. “Zij hebben geen onderwijsachtergrond in Nederland, waardoor het moeilijk is aansluiting in het onderwijs te vinden. Verder spelen er vaak complexe problemen en cultuurverschillen maken het niet makkelijker.”

Hoofdzaak

De combinatie van zelf uitvoerend bezig zijn in de begeleiding van jongeren en de rol van ‘verbindingsmakelaar’, vraagt permanent aandacht, zegt Henriëtte tot besluit. “Ons beleidskader geeft aan: je laat een jongere pas los als je zeker weet dat ‘ie ergens goed kan landen”. Dat is een mooi streven, maar het lukt niet altijd. Het houden van die balans is zeker een uitdaging. We houden elkaar als team scherp door wekelijks casussen te bespreken, door een goede intervisie. Je moet elkaar de spiegel voorhouden. Een ander belangrijk punt is dat wij vanuit de uitvoering ook betrokken zijn bij het beleid van de gemeente Helmond op het gebied van onderwijs-arbeidsmarkt en economie. Ik zit daar om het beleid te voeden vanuit de uitvoering. Wij weten welke problemen er spelen en welke hiaten er zijn. Dat is belangrijk, want dan kunnen we ook in het beleid nog sterker inzetten op wat jongeren nodig hebben. Zo hebben we in de ‘aanpak jeugdwerkloosheid’ diverse hiaten weggewerkt en is de samenwerking onderwijs en RMC versterkt. En we hebben onlangs aandacht gevraagd voor jongeren die toch nog ‘tussen wal en schip vallen’. Soms valt een jongere net overal buiten en dan is het goed als je toch een oplossing kunt bieden. Die persoonlijke aanpak moet kenmerkend zijn.”