MIEKE BROUWERS

Overstapcoaches ‘leggen puzzel’ voor soepele overstap van vo naar mbo

Overstapcoaches helpen kwetsbare leerlingen bij een succesvolle overgang van het voortgezet onderwijs (vo) naar het middelbaar beroepsonderwijs (mbo). Hun begeleiding vergroot de kans op een succesvolle start op het mbo en voorkomt voortijdig schoolverlaten. In de regio Zuidoost-Brabant krijgt zo’n 10% van de vo-leerlingen hulp van een overstapcoach. Mieke Brouwers is een van de coördinatoren voor de overstap vo-mbo van Naar de juiste plek (Ndjp). Ze vertelt meer over het werk en de resultaten van de 59 vo- en mbo-overstapcoaches in deze regio.

“We coachen die jongeren die om uiteenlopende redenen kwetsbaar zijn bij een overstap na het vo. Dat zijn vooral leerlingen die extra hulp nodig hebben bij het kiezen van een studie. Daarnaast gaat het bijvoorbeeld om leerlingen die vaak verzuimen, kenmerken uit het autismespectrum vertonen of met een ingewikkelde thuissituatie moeten omgaan. Het gaat ook om jongeren wiens ouders de Nederlandse taal niet spreken. Verder kunnen degenen met een Ontwikkelingsperspectiefplan (OOP) of Individueel Ontwikkelingsplan (IOP) extra ondersteuning krijgen van overstapcoaches.

De coaching start in het vierde en laatste leerjaar van het vmbo. Maar Brouwers en haar collega’s kijken ook steeds meer naar leerlingen in het derde leerjaar Ze maken zich zorgen omdat er steeds meer leerlingen in de derde doubleren.

Warme overdracht

“Overstapcoaches en decanen vormen een schakel tussen aan de ene kant voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs (vmbo)/voortgezet speciaal onderwijs (vso)/praktijkonderwijs (pro) en aan de andere kant mbo.” Overstapcoaches komen in beeld als de standaard digitale overdracht van vo naar mbo niet voldoende blijkt. De coaches zijn van de ‘warme’ overdracht. Dat wil zeggen dat ze voor een soepele overdracht in gesprek gaan met leerling en overstapcoach en professionals op het mbo.

Samen met vier anderen coördineert Brouwers de overstapcoaches in deze regio. Naast coördinator is ze echter ook zelf overstapcoach mbo. Ze spreekt dus uit eigen ervaring. Bij mbo Ter AA in Helmond is ze verder loopbaanbegeleider.  

“Coaching kan op verschillende manieren. Leerlingen die het moeilijk vinden een opleiding te kiezen, kunnen meedoen aan een keuzeworkshop. Hierdoor krijgen jongeren meer inzicht in hun kwaliteiten en interesses. Voor leerlingen die het spannend vinden om naar het mbo te gaan, regel ik bijvoorbeeld één of meer meeloopdagen op het mbo. Bij aankomst op het mbo, vang ik dan de jongere op. En na de meeloopdag hoor ik dan ervaringen van leerling en docenten terug.”

En soms is het voldoende dat het vo hun manier van begeleiden doorgeeft aan het mbo. “Als bepaalde ondersteuning op het vo succesvol blijkt, dan is het fijn als het mbo op die weg kan doorgaan.”

Met alle informatie een puzzel leggen

“Het is steeds per individu kijken, wat nodig is. Met alle informatie probeer je een puzzel te leggen. Ik wil jongeren inzichten bieden en een beeld geven van wat ze kunnen verwachten. Dus soms zijn enkele gesprekken genoeg om duidelijk te krijgen wat na het vo het beste aansluit bij een jongere.” Zo kan de uitkomst van de coaching anders zijn dan een fulltime vervolgopleiding op het mbo. Niet erg; coaches proberen samen met jongeren de juiste plek te vinden. 

Aantal leerlingen met coaching

En dan nog enkele cijfers. Eind schooljaar 2022-2023 stonden bijna 4000 leerlingen in deze regio na vmbo/pro/vso voor een overstap. Ruim 500 leerlingen (13%) kreeg daarbij hulp van overstapcoaches. Na coaching kozen bijna 400 leerlingen voor een mbo-opleiding. Na 1 jaar op het mbo (eind schooljaar 2023-2024) zaten er van die bijna 400 nog steeds bijna 300 (74%) op een mbo in deze regio.

Binnenkort staat op de website van Naar de juiste plek alle informatie over overstapcoaching (zoals werkwijze en schooljaarplanning) bij elkaar.

MIEKE BROUWERS
Overstapcoördinator
Naar de juiste plek
m.brouwers@ter-aa.nl
naardejuisteplek.nl